Γάλου (Χωριό του Ρεθύμνου)

ΤΟ ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ "ΓΑΛΟΥ"

Κύριε Διευθυντά,

            Στα "Καθημερινά" της 3-6-93 αναφέρεστε στην προέλευση του τοπωνυμίου "Γάλου", το οποίο, κατά την επικρατούσα άποψη, ονομάστηκε έτσι επειδή στην περιοχή αυτή σκοτώθηκε το 1822 ο Γάλλος φιλέλληνας Βαλέστρας (Joseph Balestra). Μάλιστα η παράδοση λέει ότι τάφηκε στο χωριό Γάλου, οπότε είναι εύκολος ο συνειρμός ότι γι’ αυτό το λόγο το χωριό ονομάστηκε έτσι.

            Μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι το χωρίο Γάλου έλαβε το όνομά του από παλαιό βυζαντινό ναό της Παναγίας της Γαλούς, που ονομαζόταν έτσι επειδή κατά το χτίσιμό του -λέει η παράδοση- χρησιμοποιήθηκε γάλα αντί νερό για την παρασκευή της λάσπης (Εμμ.Λαμπρινάκη, Γεωγραφία της Κρήτης, Ρέθυμνο 1890).

            Η πρώτη εκδοχή δεν μπορεί να σταθεί αφού το τοπωνύμιο είναι πολύ παλαιότερο του Βαλέστρα. Συγκεκριμένα αναφέρεται ως Galu από τούς Fr. Barozzi (1577), Καστροφύλακα (1583), Fr. Basilicata (1630), M. Coronelli (1696) και πιθανόν και από άλλους που εγώ αγνοώ.

            Για τη δεύτερη εκδοχή περί Παναγίας της Γαλούς δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη αφού δεν γνωρίζω αν επιβιώνει η σχετική παράδοση μέχρι σήμερα.

            Ενδιαφέρουσα είναι η άποψη του Στ. Σπανάκη σύμφωνα με την οποία το όνομα πιθανότατα οφείλεται στον πρώτο οικιστή  που ονομαζόταν Galo, αφού το όνομα απαντάται στην Ενετοκρατία είτε ως επώνυμο είτε ως βαφτιστικό.

            Ανεξάρτητα από το ποια εκδοχή είναι σωστή το βέβαιο είναι ότι ο σωστός τύπος του τοπωνυμίου "Γάλου" είναι με ένα "λ" και όχι με δύο.

                                    ΓΙΑΝΝΗΣ Ζ. ΠΑΠΙΟΜΥΤΟΓΛΟΥ

(Δημοσιεύθηκε στα Ρεθεμνιώτικα Νέα της 7/6/1993)