ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Κώστα Νικ. Ψαρουδάκη
Όταν ήμασταν μικροί…
Είναι φυσικό
και ανθρώπινο όλοι να έχουμε αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια. Ειδικά εμείς
οι παλαιότεροι, που ζήσαμε δύσκολα πΚώσρααιδικά χρόνια με πολλές στερήσεις και αντιξοότητες,
όχι μόνο δεν θυμόμαστε με απαρέσκεια εκείνα τα χρόνια, αλλά αντίθετα τα
νοσταλγούμε παραβλέποντας όλες τις δυσκολίες και τις στερήσεις. Παρότι λοιπόν
όλοι μας αναπολούμε με νοσταλγία τα παιδικά μας χρόνια, λίγοι μπαίνουμε στη
διαδικασία να τα καταγράψουμε και ακόμα λιγότεροι να τα δημοσιεύσουμε.
Ένας από
αυτούς τους τελευταίους είναι και ο Κώστας Ν. Ψαρουδάκης, που πρόσφατα
δημοσίευσε σε ένα ογκώδη τόμο 645 σελίδων τις αναμνήσεις του από τα παιδικά του
χρόνια με τον τίτλο «Όταν ήμασταν μικροί…» και
υπότιτλο « Αναμνήσεις και αφηγήσεις από τις δεκαετίες του 1930 και του 1940
στην κρητική ύπαιθρο». Προχώρησε σ’ αυτήν την έκδοση γιατί, όπως λέει σε
κάποιο σημείο στον πρόλογό του: …Η συρταρωμένη γνώση δεν ωφελεί, δεν
προάγει, είναι σαν ένα άκαρπο δεντρί.
Στον θαυμάσιο
πρόλογό του εξηγεί για ποιο λόγο προχώρησε στην έκδοση αυτού του βιβλίου.
Μπαίνω στον πειρασμό να παραθέσω ένα μικρό απόσπασμα από τον πρόλογο για να
αντιληφθούν οι αναγνώστες την ποιότητα της γραφής και το λογοτεχνικό τάλαντο
του συγγραφέα: …Ο άνθρωπος στο ξεκίνημά του, σαν βγει από το σκότος στο φως,
από το πλην στο συν, από τα βαθιά στην επιφάνεια, από την άγνοια στο
γιγνώσκειν, είναι ένα λευκό βιβλίο του οποίου αρχίζουν οι πρώτες σελίδες να
γράφονται. Είναι τα άδεια θησαυροφυλάκια της ψυχής και του νου που γεμίζουν από
εντυπώσεις, συναισθήματα, γνώσεις και γεγονότα. Είναι οι αχόρταγες αισθήσεις
που ρουφούν τα αρώματα της χιλιολούλουδης πλάσης, τα πολύχρωμα φορέματα της γης
που στολίζει ο μεγάλος καλλιτέχνης, η φύση…
Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερις μεγάλες ενότητες.
Η πρώτη και
μεγαλύτερη φέρει τον τίτλο: Η ζωή μας στο χωριό. Περιλαμβάνει σκηνές από
τη ζωή του Αποδούλου εκείνης της εποχής με πολλά λαογραφικά στοιχεία, που το
κάνουν πολύτιμο για τους καταγραφείς του λαϊκού μας πολιτισμού, ο οποίος πλέον
έχει εκλείψει. Παραθέτω ενδεικτικά ορισμένα κεφάλαια αυτής της ενότητας: Ο χρόνος και τα ρολόγια των παλαιότερων εποχών •
Η ζωοκλοπή • Οι ιερείς και οι δεσμοί τους με τους πιστούς • Δεσμοί
των πιστών με τους αγίους • Πα ραβολές ανθρώπινης συμπεριφοράς • Σταλίκωμα
χωραφιών, σύνορο, πατές, κληρονομιές • Λέξεις για την άσκηση της φυσικής μας
ανάγκης • Θεατρικές παραστάσεις στο χωριό • Η θέση της γυναίκας, το καφενείο
και η βρύση του χωριού • Το Αποδουλιανό κέρασμα • Ψύλλοι ψείρες και κοριοί •
Παρωνύμια,• Γηθειές • Δεισιδαιμονίες, προλήψεις,
παρατηρήματα • Δεσίματα.
Η δεύτερη και
η τρίτη ενότητα αναφέρονται στην παιδική ηλικία και στα μαθητικά χρόνια.
Αναφέρουμε και από αυτές τις ενότητες μερικά χαρακτηριστικά κεφάλαια: Η
παιδική εργασία στην οικογένεια • Μικροί βουκόλοι και φαμέγοι, παιδικά
παιχνίδια στην εξοχή • Παιδικοί όρκοι •
Παιχνίδια, γλωσσοδέτες, παιδικές κατάρες • Ατομική υγιεινή, παιδικές
ασθένειες • Οι ζαβολιές μας • Ερωτικά σκιρτήματα • Βυζάστρες • Δημοτικό Σχολείο
• Σχολικές εκδρομές.
Η τέταρτη και
τελευταία ενότητα είναι αφιερωμένη στην Κατοχή και την Αντίσταση, κάτι απολύτως
φυσικό αφού η περιοχή του Αμαρίου ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα
αντίστασης κατά του Γερμανού κατακτητή. Σημειώνω και από αυτήν την ενότητα
μερικά χαρακτηριστικά κεφάλαια: Τα παιδιά στη Γερμανική Κατοχή • Το παράνομο ραδιόφωνο στην Αμπαδιά •
Αγγελιοφόροι • Η προίκα στα… κρατητήρια • Τσαγκάρηδες και καλλιτέχνες του
Αποδούλου στον Αγώνα • Του φρονίμου το
παιδί πριν πεινάσει… χώνει και κρύβει • Οι τρεις νεαροί… σαμποτέρ •
Δεκαπενταμερίες.
Τη φιλολογική επιμέλεια του βιβλίου είχε η Τασούλα
Μαρκομιχελάκη, τη σχεδίαση του εξωφύλλου η Μαργαρίτα Κονδυλάκη και την εκτύπωση
έκανε το τυπογραφείο του Ιωσήφ Ουάσεφ στις Αρχάνες.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημ. "Ρεθεμνιώτικα Νέα" της 27/2/2024
