ΒΑΛΕΣΤΡΑΣ – ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΗΣ

ΒΑΛΕΣΤΡΑΣ – ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΗΣ

Ο Γεώργιος Βαλέστρας (Georges Balest ή Balestre) ανήκει στη χορεία εκείνων των φιλελλήνων, οι οποίοι όχι μόνο ήλθαν στην Ελλάδα και αγωνίστηκαν για την απελευθέρωσή της, αλλά έδωσαν και τη ζωή τους γι’ αυτήν. Ο Βαλέστρας –Γάλλος υπήκοος και Κορσικανός την καταγωγή– αφού πολέμησε δίπλα στον Δ. Υψηλάντη και Θ. Κολοκοτρώνη για την απελευθέρωση της Πελοποννήσου, κατέβηκε στο Λουτρό Σφακίων τον Μάρτιο του 1822 ύστερα από παρακίνηση του Γεωργίου Παπαδάκη ή Ξέπαπα, προκειμένου να βοηθήσει των αγώνα των Κρητικών κατά του Τούρκου δυνάστη. Στις διαβουλεύσεις των οπλαρχηγών υποστήριξε την άποψη ότι για να έχει πιθανότητες επιτυχίας ο αγώνας θα πρέπει πρώτα να καταληφθεί από τους επαναστάτες ένα φρούριο της Κρήτης. Ως τέτοιο επιλέχθηκε το φρούριο του Ρεθύμνου επειδή φαινόταν περισσότερο ευάλωτο. Όμως κατά την εφαρμογή του σχεδίου, στην πρώτη μάχη που έλαβε χώρα στην περιοχή του Γάλλου, ο Βαλέστρας πληγώθηκε σοβαρά. Ο Σφακιανός συμπολεμιστής του Ανδρέας Βούρβαχης τον έκρυψε σε παρακείμενη λόχμη, προκειμένου να τον φυγαδεύσει αργότερα. Όμως δυστυχώς οι Τούρκοι τον ανακάλυψαν και του απέκοψαν το κεφάλι και το δεξί χέρι, τα οποία περιέφεραν θριαμβευτικά στους δρόμους του Ρεθύμνου.

Ο μανιάτης Δημήτριος Πετροπουλάκης κατά την κρητική επανάσταση 1866-1869 πραγματοποίησε δύο εκστρατείες στην Κρήτη με 600 εθελοντές κατά την πρώτη και 900 κατά τη δεύτερη. Σ’ αυτήν τη δεύτερη εκστρατεία τον συνόδευαν ο αδελφός του Αναστάσιος, ο γιος του Λεωνίδας και δύο εγγονοί του. Στις 8 Δεκεμβρίου 1868 το εκστρατευτικό σώμα των εθελοντών υπό τους Πετροπουλάκηδες βρέθηκε περικυκλωμένο από τέσσερις πασάδες στη θέση Τράχηλας των χωριών Κισσός και Κεντροχώρι Αγίου Βασιλείου. Αναγκάστηκαν να παραταχθούν σε μάχη μέσα σε μια νεροποντή που δεν τους άφηνε να δούνε σε δυο οργιές απόσταση. Κοντά τους πολέμησαν και κάμποσοι Κρητικοί. Η μάχη κράτησε κάπου τρεις ώρες αλλά ήταν άνιση. Οι επαναστάτες λυγίσανε με μεγάλες απώλειες. Εκτός από τους αιχμαλώτους και τους σκοτωμένους που έφτασαν τους διακόσιους, ο Ακουμιανός ποταμός έπνιξε και δώδεκα εθελοντές που προσπάθησαν να τον περάσουν.

Και στην περίπτωση του Βαλέστρα και στην περίπτωση των εθελοντών του Πετροπουλάκη έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που άφησαν τις εστίες τους, τις οικογένειές τους, την ασφάλεια και τη θαλπωρή των σπιτιών τους και ήλθαν στον τόπο μας, χωρίς την προσμονή κάποιου ανταλλάγματος, για να βοηθήσουν στην απελευθέρωσή μας. Είναι τεράστιο το βάρος της οφειλής μας προς αυτούς και μέγιστη η αγνωμοσύνη μας αν τους αφήσουμε να περάσουν στη λήθη του χρόνου.

Ευτυχώς και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις είχαμε επαινετές πρωτοβουλίες από ομάδες ανθρώπων που αισθάνονται βαρύ το χρέος απέναντι σ’ αυτούς που θυσιάστηκαν για να ζούμε σήμερα ελεύθεροι.

·         Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γάλλου «Ο Γαλλιανός» υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του ρέκτη προέδρου του Ματθαίου Φραϊδάκη είχε τη θαυμάσια ιδέα να αφιερώσει το ημερολόγιο του Συλλόγου έτους 2005 στον  φιλέλληνα Βαλέστρα. Από το ημερολόγιο αυτό είναι και τα στοιχεία που προαναφέρθηκαν. Θεωρώ εύστοχη την προτροπή του Δ.Σ. του Συλλόγου προς τις αρχές του τόπου ότι θα πρέπει να τιμήσουν τον ήρωα με την ανέγερση ενός μνημείου στη μνήμη του στο χώρο του Πανεπιστημίου, όπου και θυσιάστηκε. Το Δ.Σ. απαρτίζεται από τους: Μαρία Φραϊδάκη, Εμμ. Τσουπάκη, Χρ. Ταζεδάκη, Θεμ. Μυλωνάκη, Γεώργ. Βαλασάκη, Εύα Σηφάκη-Μπαγιαρτάκη και Εμμ. Φραγκιαδάκη.

·         Η Επιτροπή Αναστήλωσης Ιεράς Μονής Αγίου Πνεύματος υπό την προεδρία του Σεβ. Μητροπολίτη Λάμπης κ.κ. Ειρηναίου και με μέλη τους π. Ιωάννη Κακογιαννάκη, Ευάγγελο Κιαγιαδάκη, Γεώργιο Τσιγδινό, π. Νικόλαο Τσιγδινό, Δημ. Κουκουλομάτη, Εμμ. Δουλγεράκη, Στυλ. Βαβουράκη, και Χάρη Στρατιδάκη, τιμώντας τη μνήμη των υπερδιακοσίων εθελοντών που θυσιάστηκαν στην περιοχή ανήγειραν πλησίον της Μονής ένα θαυμάσιο από αισθητική άποψη μνημείο του γλύπτη Βαγγέλη Ψυλλάκη με την ακόλουθη επιγραφή:

Στους διακόσιους Λάκωνες, Κρήτες και Ρουμελιώτες αγωνιστές, που μαχόμενοι για την ελευθερία της Κρήτης υπό τον Δημήτριο Πετροπουλάκη έπεσαν εδώ την 8^η Δεκεμβρίου 1868 το μνημείο τούτο με ευγνωμοσύνη αφιερώνουμε.

Αξίζουν συγχαρητήρια και στους δύο παραπάνω φορείς που βοήθησαν να μην επιβεβαιωθεί για το λαό του Ρεθύμνου το απόφθεγμα του Ηροδότου ότι, Δήμον είναι συνοίκημα αχαριτώτατον, δηλ. ο λαός είναι μια κοινωνία ανθρώπων πολύ αχάριστη.

Γιάννης Ζ. Παπιομύτογλου