ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

ΜΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ

Ο ωραίος ναός της Αγίας Βαρβάρας με την πρωτότυπη αρχιτεκτονική έχει ζωή 115 χρόνων με τη μορφή που τον βλέπουμε σήμερα. Στη θέση του προϋπήρχε ναός, αφιερωμένος στην ίδια Αγία, ο οποίος όμως στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας περιήλθε στην κυριότητα των Οθωμανών και ερειπώθηκε. Όταν στις αρχές του 1885 ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου Αλή Τσιτσεκάκης αποφάσισε να χτίσει το σπίτι του στα ερείπια του ναού, ξεσηκώθηκε η χριστιανική κοινότητα της πόλης, κατέλαβε το χώρο, τον καθάρισε και εμπόδισε τον ιδιοκτήτη να προχωρήσει στα σχέδιά του ζητώντας του να τον πουλήσει στους χριστιανούς. Εκείνος μετά από πολλούς ενδοιασμούς συμφώνησε και έτσι το οικόπεδο περιήλθε στην κυριότητα της χριστιανικής κοινότητας του Ρεθύμνου έναντι 500 εικοσοφράγκων[1].

Η φωτ. από το βιβλίο του π. Χαράλαμπου Καμηλάκη, Η Αγία
Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα Πολιούχος Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 2004.

Αμέσως άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης του ερειπωμένου ναού, όμως ήδη είχαν δαπανηθεί πολλά χρήματα για την αγορά του οικοπέδου και δεν υπήρχαν άλλα για την αποπεράτωσή του ναού. Τότε μια ομάδα νέων που πρόσφατα είχαν ιδρύσει θεατρικό σύλλογο αποφάσισαν να δώσουν μια παράσταση τα έσοδα της οποίας θα δίδονταν υπέρ της αποπεράτωσης του Ναού. Ο σύλλογος ονομαζόταν «Μούσαι»[2] και μερικά από τα ιδρυτικά του μέλη ήταν οι: Ν.Παλιεράκης, Ν. και Γ. Καφφάτος, Α.Σταυριδάκης, Ι.Καυγαλάκης, Γεώργ. Λαμπρόπουλος, Εμμ. Γενεράλις, Ν.Σαουνάτσος, Μιχ. Πατρικαλάκης, Εμμ.Σ.Παπαδάκης, Ευάγγελος Καλοκαιρινός, Κων. Σωτήρχος, Ιωάν. Μουρνιανός, Νικ. Κορωνάκης, Β. Σαριδάκης, Δ. Κασσιμάτης, Ι. Καλομενόπουλος, Χαράλ. Φραγάκης κ.ά. Αποφάσισαν να ανεβάσουν το έργο «Κρήτες και Ενετοί» του Τιμ Αμπελά το απόγευμα της 4^ης Δεκεμβρίου 1885, ημέρας της εορτής της Αγίας Βαρβάρας, στην αίθουσα των Τριών Ιεραρχών [3], οποία εκτός από τις διάφορες εκδηλώσεις φιλοξενούσε και το αλληλοδιδακτικό σχολείο.

Ο ίδιος σύλλογος, λίγες μέρες πριν, είχε οργανώσει με μεγάλη επιτυχία το δεύτερο μνημόσυνο για τους ολοκαυτωθέντες στο Αρκάδι. Χωρίς ανάπαυλα, λοιπόν, τα μέλη του συλλόγου επιδόθηκαν στην προετοιμασία της παράστασης.

Έτσι το πρωί της 4^ης Δεκεμβρίου του 1885, τελέσθηκε με μεγαλοπρέπεια, έστω και με ημιτελή το ναό, η πρώτη λειτουργία μετά από πάρα πολλά χρόνια. Παρά την κακοκαιρία που επικρατούσε το πλήθος των χριστιανών συνέρρευσε από όλη την πόλη και τα γύρω χωριά και κατέκλυσε το ναό, το προαύλιο και το δρόμο της Αγίας Βαρβάρας. Στη λειτουργία χοροστάτησε ο τότε επίσκοπος Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ιερόθεος Μπραουδάκης.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας δόθηκε η παράσταση. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν τόσο μεγάλη ώστε η αίθουσα είχε γεμίσει μια ώρα πριν αρχίσει η παράσταση. Ενώ οι θέσεις ήταν 250 πουλήθηκαν 300 εισιτήρια με συνέπεια να μην υπάρχουν θέσεις ούτε για τους επισήμους. Η παράσταση είχε διάρκεια τριών ωρών και είχε μεγάλη επιτυχία. Γράφει εφημερίδα της εποχής[4]: Πλήρης ήτο η επιτυχία των πάνυ φιλοτίμως αναλαβόντων την παράστασιν νέων, εφ’ ώ και θερμώς συγχαίρομεν αυτοίς. Αι σκηναί του δράματος τούτου συνεκίνησαν, πολλάκις μέχρι δακρύων, τους θεατάς.

Τα έσοδα της παράστασης ήταν 2.458 γρόσια τα οποία παραδόθηκαν στους αρμοδίους. Παράλληλα με την παράσταση και για τον ίδιο σκοπό κληρώθηκε ένας ζωγραφικός πίνακας που διέθεσε ο Δ. Κασιμάτης με λαχνούς τα ίδια τα εισιτήρια της παράστασης,

Τις εργασίες αποκατάστασης του ναού ανέλαβε ύστερα από δημοπρασία ο τεχνίτης από τα Σελιά Αγ. Βασιλείου Αντώνιος Γυπαράκης, ο οποίος διέθεσε υπέρ του ναού μέρος της αμοιβής του ύψους 7.000 γροσίων επί συνόλου 17.500 γρ.

Έτσι με τη συνεισφορά και πολλών άλλων ανώνυμων Ρεθεμνιωτών αποπερατώθηκε ο ναός και τα εγκαίνια του έγιναν με μεγαλοπρέπεια την 25^η Μαϊου του έτους 1886.

Γιάννης Ζ. Παπιομύτογλου 

---

[1] Για να αντιληφθεί ο αναγνώστης την αξία του παραπάνω ποσού σημειώνουμε ότι ένα εικοσόφραγκο αντιστοιχούσε σε 107 γρόσια και μια οκά αλεύρι κόστιζε 2 γρόσια.  

[2] Βλ. Γιάννη Ζ. Παπιομύτογλου, «Ο Θεατρικός Σύλλογος Ρεθύμνης “ Αι Μούσαι ” 1884-1886», περιοδ. Προμηθεύς ο Πυρφόρος, τχ. 40 (1984), σσ. 377-385.

[3] Για την αίθουσα των Τριών Ιεραρχών έχουν γράψει οι α) Εμμ. Λουρωτός (Προμηθεύς ο Πυρφόρος, τχ. 60/15-6-1927 κ.ε.), β) Ν.Β.Δρανδάκης (Εφημ. Κρητική Επιθεώρησις, φ. 5-2-1947), γ) Γιάννης Παπιομύτογλου (Ενοριακή Παρουσία, τχ. 2/1998) και δ) Γεώργιος Β. Δρανδάκης (Ενοριακή Παρουσία, τχ. 8 & 9/1999. Επίσης πολλές πληροφορίες για την αίθουσα παραθέτει π. Χαράλαμπος Καμηλάκης στο βιβλίο του Ο Μητροπολιτικός Ιερός Ναός «Τα Εισόδια της Θοτόκου Ρεθύμνου», Ρέθυμνο 1999.

[4] Όλες οι πληροφορίες του σημειώματος αυτού προέρχονται από την εφημ. Αρκάδιον του Στυλ. Ε. Καλαϊτζάκη.