ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΝΙΚ.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΝΙΚ. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ

Τον θάνατο του Μανώλη Ν. Σταυρουλάκη τον πληροφορήθηκα από την νεκρολογία του Λεωνίδα Καούνη, η οποία δημοσιεύθηκε προ ημερών στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα».  Αισθάνομαι την ανάγκη ν’ αφιερώσω δυο λόγια στη μνήμη του, παρά το γεγονός ότι η γνωριμία μας περιορίζεται σε μερικών ωρών προσωπική επαφή και σε μερικά τηλεφωνήματα. Όμως έστω και αυτή η σύντομη γνωριμία ήταν αρκετή για να αντιληφθώ την ποιότητα του ανθρώπου, την ευγένεια του χαρακτήρα του, την αρχοντιά του παλιού Ρεθεμνιώτη. Τον γνώρισα πριν εννιά χρόνια όταν εναγωνίως αναζητούσα στις βιβλιοθήκες φύλλα της εφημερίδας «Βήμα Ρεθύμνης» της τριετίας 1931-1933. Ο φίλος Στέργιος Μανουράς με πληροφόρησε ότι η εφημερίδα που ζητούσα βρισκόταν στα χέρια του Μανώλη Σταυρουλάκη στην Αθήνα. Του τηλεφώνησα και από την πρώτη στιγμή αντιλήφθηκα ότι πρόκειται για έναν ξεχωριστό άνθρωπο. Παρά το γεγονός ότι δεν με γνώριζε, με πολύ προθυμία και χωρίς κανένα ενδοιασμό μου δήλωσε ότι η βιβλιοθήκη του είναι στη διάθεσή μου. Κανονίσαμε να τον επισκεφτώ στο σπίτι του και να φωτοτυπήσω ότι χρειαζόμουν.

Πράγματι μετά από λίγο τον επισκέφθηκα και διαπίστωσα ότι δεν είχα πέσει έξω στις εκτιμήσεις μου για την ποιότητα του χαρακτήρα του. Τόσο εκείνος όσο και η ευγενέστατη σύζυγός του έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να με εξυπηρετήσουν. Με πολλή περηφάνια μου έδειξε τη βιβλιοθήκη του πατέρα του, και θυμάμαι με πόση τρυφερότητα και αγάπη ξεφύλλιζε τα βιβλία δείχνοντάς μου ό,τι εκείνος έκρινε πιο σημαντικό.

Με μεγάλη έκπληξη, χαρά και συγκίνηση διαπίστωσα ότι στη συλλογή του υπήρχαν σώματα των Ρεθεμνιώτικων εφημερίδων της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Ανάμεσα σ’ αυτές υπήρχαν τρεις («Ελευθερία», «Ένωσις» και «Μεταρρύθμισις»), τις οποίες μέχρι τότε δεν είχα εντοπίσει σε καμιά βιβλιοθήκη και θεωρούσα ότι είχαν χαθεί για πάντα. Η σημαντικότητα του ευρήματος για το Ρέθυμνο είναι προφανής, αφού οι τρεις αυτές εφημερίδες καλύπτουν περίπου μια τριετία (1907-1909), η οποία χωρίς την ύπαρξή τους θα ήταν μια σκοτεινή τριετία για το Ρέθυμνο. Με πολλή αγωνία και φόβο μήπως μου αρνηθεί του ζήτησα να μου επιτρέψει να τις μικροφωτογραφήσω. Δέχτηκε ευχαρίστως και σε λίγες μέρες ένα συνεργείο μικροφωτογράφησης με ειδικές μηχανές και προβολείς εγκαταστάθηκε για μια ολόκληρη μέρα στο σπίτι του και σήμερα χάρη στο Μανώλη Σταυρουλάκη η Δημόσια Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου και κατ’ επέκταση το Ρέθυμνο διαθέτει –έστω και σε μικροφίλμ– αυτό το σπάνιο υλικό.

Ας είναι αιώνια η μνήμη του και ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.

Γιάννης  Ζ. Παπιομύτογλου

(Δημοσιεύθηκε στα «Ρ.Ν.» της 7-10-2003)