ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΠΟΔΟΜΑΚΤΡΑ

Γιάννη Ζ. Παπιομύτογλου

ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΠΟΔΟΜΑΚΤΡΑ

Τα παλιά χρόνια, πριν ακόμη οι δρόμοι πλακοστρωθούν, ασφαλτοστρωθούν ή τσιμεντοστρωθούν, η λάσπη κατά τους βροχερούς μήνες του χειμώνα, ακόμη και στις πόλεις, ήταν στην ημερήσια διάταξη. Κατά συνέπεια οι άνθρωποι για να αποφύγουν τη μεταφορά της λάσπης στο εσωτερικό των σπιτιών τοποθετούσαν μπροστά στην είσοδο ένα μεταλλικό ποδόμακτρο, όπου οι εισερχόμενοι καθάριζαν τα παπούτσια τους από τη λάσπη. Τα ποδόμακτρα ήταν μεταλλικές λάμες που πακτώνονταν κάθετα στο έδαφος. Άλλα ποδόμακτρα ήταν απλά στην κατασκευή τους και άλλα κατασκευασμένα με διάθεση καλλιτεχνικής εμφάνισης. Ήταν σε χρήση ακόμη και μέχρι τη δεκαετία του 1950. Μέχρι τότε σε κάθε νέα μονοκατοικία το ποδόμακτρο και το ρόπτρο στην είσοδο ήταν απαραίτητα στοιχεία τόσο από λειτουργική όσο και διακοσμητική άποψη.

Η λέξη ποδόμακτρο είναι σύνθετη από τις λέξεις πόδι+μάκτρον, όπου μάκτρον είναι οτιδήποτε χρησιμοποιούμε για να σκουπιστούμε. Σήμερα λέγοντας ποδόμακτρο εννοούμε το χαλάκι της εισόδου. Κατ’ αντιστοιχία υπάρχει και το χειρόμακτρο, δηλαδή η πετσέτα που σκουπίζουμε τα χέρια μας.

Πριν από περίπου τριάντα χρόνια, δηλαδή στις αρχές της δεκαετίας του 1980, είχα την ιδέα να φωτογραφίσω μερικά από τα ποδόμακτρα που είχαν απομείνει στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, αφού αρκετά πριν είχε αρχίσει η σταδιακή εξαφάνισή τους. Σήμερα μετά την πλακόστρωση όλων των δρόμων της παλιάς πόλης και την εξαφάνιση των μικρών πεζοδρομίων που υπήρχαν εκεί, εξαφανίστηκαν και τα λίγα ποδόμακτρα που είχαν απομείνει. Τα παρουσιαζόμενα εδώ είναι πολύ λίγα σε σχέση με αυτά που υπήρχαν και είναι από την περιοχή της Σοχώρας και του Μασταμπά.