ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Πρωτ. Χαράλαμπου Καμηλάκη
Αντώνιος
Χατζή Γεωργίου Βεβελάκης
Η Ρεθεμνιώτικη βιβλιογραφία εμπλουτίστηκε πρόσφατα με ένα
πολύ σημαντικό βιβλίο. Πρόκειται για τη διδακτορική διατριβή του π. Χαράλαμπου
Καμηλάκη και έχει τίτλο: Αντώνιος Χατζή
Γεωργίου Βεβελάκης και επεξηγηματικό υπότιτλο Ρεθύμνιος Κρης ζωγράφος (1819-1914).
Ο π. Χαράλαμπος είναι για πολλά χρόνια πρωτοπρεσβύτερος στον
μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της πόλης μας. Επί των ημερών του όχι μόνο
διατηρήθηκαν σε άψογη κατάσταση, οι ναοί και τα άλλα κτίσματα της Ενορίας, αλλά
και βελτιώθηκαν τόσο από λειτουργική, όσο και αισθητική άποψη. Οι επί σειρά
πολλών ετών ομιλίες κάθε Δευτέρα απόγευμα στην αίθουσα του Αγίου Αθανασίου
είναι δικό του έργο. Το Μουσείο του Μητροπολιτικού Ναού είναι επίσης
αποκλειστικά δικό του έργο, για το οποίο μάλιστα έχει συγγράψει ολόκληρο βιβλίο
(1995) και Οδηγό του Μουσείου (2008). Επί 16 συναπτά έτη εξέδιδε το περιοδικό «Ενοριακή
Παρουσία», όπου φιλοξενήθηκαν πλήθος δημοσιευμάτων θεολογικού και ιστορικού
περιεχομένου. Έχει γράψει και εκδώσει
πολλά βιβλία, από τα οποία ενδεικτικά αναφέρω τα: «Η Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα,
πολιούχος Ρεθύμνου» (2004), «Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στον Μητροπολιτικό
ναό Ρεθύμνου» (2007) και βέβαια «Τα Εισόδια της Θεοτόκου Ρεθύμνου» (1999), ένα σημαντικό βιβλίο με
εξαντλητικές πληροφορίες για τον Μητροπολιτικό Ναό και τα λοιπά κτίσματα της
Ενορίας.
Το βιβλίο που μας απασχολεί στο παρόν δημοσίευμα και το
οποίο αναφέρθηκε στην αρχή αυτού του κειμένου είναι η διδακτορική διατριβή του
π. Χαράλαμπου. Η διατριβή εγκρίθηκε το 2003 από τη Θεολογική Σχολή του ΕΚΠΑ,
αλλά εκδόθηκε τώρα. Πρόκειται για ογκώδη τόμο 832 σελίδων με σκληρό εξώφυλλο.
Το θέμα της διατριβής είναι, όπως αναφέρθηκε ήδη, ο Ρεθεμνιώτης
ζωγράφος-αγιογράφος Αντώνιος Βεβελάκης. Ο Βεβελάκης, σε γενικές γραμμές, είναι
γνωστός στους Ρεθεμνιώτες, αλλά μέχρι τώρα δεν υπήρξε μονογραφία, και μάλιστα
τέτοιας έκτασης, αφιερωμένη αποκλειστικά σ’ αυτόν.
Ο Βεβελάκης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1819, έζησε στο Ρέθυμνο
και πέθανε στο Ρέθυμνο το 1914. Δεν γνωρίζουμε αν ήταν αυτοδίδακτος ή αν
μαθήτευσε κάπου για να μάθει την τέχνη του ζωγράφου. Πάντως, αυτοδίδακτος ή
όχι, ακολούθησε μια δυτικότροπη τεχνοτροπία που δεν ήταν συνηθισμένη στην
Κρήτη, όπου κυριαρχούσε η βυζαντινή αγιογραφία. Κατείχε απόλυτα την τέχνη του
ζωγράφου, όπως μαρτυρεί το πλήθος των εικόνων που έχουν διασωθεί και είναι
κατεσπαρμένες όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και εκτός Κρήτης.
Ο π. Χαράλαμπος Καμηλάκης, μετά από εξαντλητική έρευνα,
κατάφερε να εντοπίσει πάνω από διακόσια έργα του Βεβελάκη, τα οποία παρουσιάζει
αναλυτικά ένα-ένα, με όλες τις πληροφορίες που υπάρχουν σε κάθε έργο και με εικαστική
ανάλυση καθενός χωριστά. Ακολουθεί κατάλογος όλων των έργων σε έγχρωμη
απεικόνιση.
Εκτός όμως από τη ζωγραφική ο Βεβελάκης φαίνεται ότι κατείχε
άριστα και την τέχνη της χαρακτικής, όπως μας δείχνει η γνωστή λιθογραφία που
απεικονίζει τον μητροπολιτικό ναό και τα πέριξ κτίσματα, όπως ήταν το έτος 1873
και από την οποία αντλούμε πλήθος ιστορικών πληροφοριών.
Το βιβλίο συνοδεύει εκτεταμένη βιβλιογραφία που καλύπτει
τριάντα σελίδες.
Νομίζω ότι αξίζουν συγχαρητήρια στον π. Χαράλαμπο, που
επέλεξε τον Αντώνιο Βεβελάκη για θέμα της διδακτορικής του διατριβής, γιατί κάλυψε
ένα μεγάλο κενό στη σχετική βιβλιογραφία και γιατί ο Βεβελάκης ήταν μια
προσωπικότητα που άξιζε κάτι τέτοιο.
Γιάννης Ζ. Παπιομύτογλου
Δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες Ρεθεμνιώτικα Νέα (19-5-2020) και Ρέθεμνος (23-5-2020).
