ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (1899)

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (1899)

Του Γιάννη Ζ. Παπιομύτογλου

Συμπληρώθηκαν εφέτος εκατό χρόνια από την Αυτονομία της Κρήτης. Αυτονομία που στην ουσία σήμαινε απελευθέρωση. Δυστυχώς αυτή η τόσο σημαντική επέτειος δεν έτυχε της απαιτούμενης προσοχής από την πλευρά της πολιτείας και έτσι πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Ευτυχώς κάποιοι ιδιωτικοί φορείς αναπλήρωσαν κατά το δυνατόν την απουσία του κράτους. 

Στο Ηράκλειο η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (ΕΚΙΜ) διοργάνωσε συνέδριο σχετικό με το θέμα και πραγματοποίησε αναμνηστική έκδοση με τις κρητικές σφραγίδες ελευθερίας. Στα Χανιά η εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα" κάλυψε το θέμα με εκτενή αφιερώματα, που προτίθεται να εκδώσει σε τόμο, και με πανηγυρική εκδήλωση στην Αθήνα. Την τιμή του Ρεθύμνου διέσωσε η Ιστορική - Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης (ΙΛΕΡ), η οποία κυκλοφορεί εντός των ημερών ογκωδέστατο τόμο πεντακοσίων και πλέον σελίδων αφιερωμένο στην επέτειο.

Οι παραπάνω σκέψεις μου ήρθαν στο μυαλό προ ημερών όταν αναδιφώντας κάποιες παλιές εφημερίδες του Ρεθύμνου βρήκα ανάμεσα στα κιτρινισμένα τους φύλλα ένα μονόφυλλο με το ποίημα που δημοσιεύεται πιο κάτω. Προφανώς το μονόφυλλο αυτό μοίραζε, δίκην καλάντων, ο διανομέας της εφημερίδας "Αναγέννησις" στους αναγνώστες της. Η "Αναγέννησις" ήταν μια από τις πρώτες εφημερίδες της Αυτονομίας αφού εκδόθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1898, δηλαδή μια βδομάδα πριν αποβιβαστεί στην Κρήτη ο Πρίγκηπας Γεώργιος ως Ύπατος Αρμοστής. Την εξέδιδε ο δικηγόρος Θεμιστοκλής Γ. Παπαδάκης, πληρεξούσιος του Ρεθύμνου στην Κρητική Εθνοσυνέλευση.

Έχει περάσει λιγότερο από ένας μήνας από την ανακήρυξη της Αυτονομίας γι' αυτό είναι δικαιολογημένη η διάχυτη στο ποίημα-κάλαντα  χαρά του Κρητικού και το πρωτόγνωρο  γι' αυτόν αίσθημα της ελευθερίας. Μετά από  σχεδόν εφτά αιώνες σκλαβιάς, μετά από ποταμούς αιμάτων μπορεί επιτέλους να ψάλει τα πρώτα ελεύθερα κάλαντά του,  που μοιάζουν με αναστάσιμο ύμνο.

(Δημοσιεύθηκε στην Κρητική Επιθεώρηση της 1-1-1999).