ΔΥΟ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΙΝΑΚΗ

ΔΥΟ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΙΝΑΚΗ

Του Γιάννη Ζ. Παπιομύτογλου

Στή Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρεθύμνης φυλάσσονται δύο ἐπιστολές τοῦ Γαβριήλ Μαρινάκη[1], τοῦ ἡρωϊκοῦ Ἡγουμένου τῆς Μονῆς Ἀρκαδίου κατά τήν ἐπανάστάση τοῦ 1866. Οἱ ἐπιστολές καί κυρίως ἡ πρώτη δέν ἔχουν, κατά τή γνώμη μου, ἰδιαίτερη ἱστορική ἀξία, ὅμως ἔκρινα ὅτι εἶναι δημοσιεύσιμες καί μόνο γιά τό γεγονός ὅτι φέρουν τήν ὑπογραφή τοῦ Γαβριήλ[2].

Ἡ πρώτη ἀνήκει στό ἀρχεῖο Δ. Καλομενόπουλου[3] μέ οἰκονομικῆς φύσεως περιεχόμενο. Ἡ δεύτερη προέρχεται ἀπό τό αρχεῖο τοῦ Ρωσικοῦ Ὑποπρο­ξενείου Ρεθύμνης, ἀπευθύνεται στόν Ὑποπρόξενο Γ. Σκουλούδη[4] καί ἀναφέρεται σέ μιά ἐπιδρομή τῶν Τούρκων στό μοναστήρι Βένι[5].

Διατηρεῖται ἡ σύνταξη καί ἡ ὀρθογραφία τῶν ἐπιστολῶν.

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

(Ι)

Πρός τόν Κύριον

Δημήτριον Καλομαινόπουλον

Εἰς Ρέθυμνον

Κύριε Δημήτριε ἐκ ψυχῆς Σέ εὔχομαι.

Πρῶτον ἐρωτῶ περί τῆς ὑγίας Σας. Δεύτερον Σᾶς παρακαλῶ νά ἐγχειρήσητε εἰς τόν ἐπιφέροντα τό ἡμέτερον Γληκέριον[6] μοναχόν τάς δύο χιλιάδας Ἀρ. 2.000 τά χρήματα περί τῶν ὁποίων Σᾶς εἶχα εἰπεῖ. καί ὅταν ἔλθω εἰς τό Ρέθυμνον θέλω Σᾶς κάμει τό χρεωστικόν.

Ταῦτα και μαίνω ὑπόχρεος.

Tῇ 15 8βρίου 1859

Ἐν Movῇ Ἀρκαδίου

Καθηγούμενος Γαβριήλ

Νοεμβρίου 13 ἔλαβα ἕτερα γρόσια πεντακόσια Ἀρ. 500 καί ὑποφένωμε

Καθηγούμενος Γαβριήλ

Νοεμβρ. 25 (λ. δυσανάγνωστη) κατά διαταγήν μου ἐμέτρισεν εἰς (λ. δυσα­νάγνωστη) γουργουθιανώ Γρ. 1000 καί εἰς Κ. Σαριδάκη Γρ. 622 καί ὑποφένωμε

Καθηγούμενος Γαβριήλ

(ΙΙ)

Ἐν Μονῇ Ἀρκαδίου

+ Ἀξιότιμε κύριε Γεώργιε Σκουλούδη ἐκ ψυχῆς Σέ εὔχομαι.

Ἀφοῦ πρῶτον ἐροτήσω περί τῆς μυριοποθήτου μοι υγείας Σας δηλοποιῶ ὅτι καί ἡμείς χάριτι θείᾳ καλῶς ἔχωμεν. Ἀκολούθως Σᾶς λέγω ὡς χριστιανός ὀρθόδοξος καί προξενικός πράκτωρ τοῦ τρισεβάστου ὀρθοδόξου Αὐτοκράτορος Ἀλεξάνδρου, κρίνω χρέος μου νά Σᾶς γράψω τά συμβάντα τοῦ ἱεροῦ Μονα­στηριοῦ Βένι. Κατά τήν 28 Ἰουλίου ὁ Μοτίρ ἀλή ἐφένδης τοῦ Ἁγ. Βασιλείου συνοδευόμενος ὑπό στρατιωτῶν καί ἰδιωτῶν ὠθομανῶν ἐπολιόρκησεν διά νυκτός τό μνησθέν Μοναστήριον. Ἑπομένως εἰσῆλθον εἰς τά δομάτια καί ἀνακάτοσαν ὅλα τά πράγματα τῶν καλογέρων, εἰσῆλθον εἰς τήν ἐκκλησίαν καί ἅναψαν λαμπάδας καί ἀνακάτωσαν τά ἱερά ὅλα τῆς ἐκκλησίας.

Ταῦτα παρακαλῶ κοινοποιήσατε ὅπου ἀνήκει ἵνα ἐπέλθῃ ἡ θεραπία, καί οὕτω ὑγίενε ἐν Κυρίῳ.

Τῇ 9 Αύγούστου 1861

Ὁ εὐχέτης Σας Καθηγούμενος Γαβριήλ

Ἡ δεύτερη ἐπιστολή

(Δημοσιεύθηκε στο περ. Νέα Χριστιανική Κρήτη, τχ. 3/1990)

---

[1] Γιά τήν προσωπικότητα τοῦ Ἡγουμένου Γαβριήλ βλ. Τιμοθέου Μ. Βενέρη, Τό Ἀρκάδι διά τῶν Αἰώνων, σ. 146 κ.ἑ.

[2] Οἱ μόνες γνωστές ἐπιστολές μέ τήν ὑπογραφή τοῦ Ἡγουμένου Γαβριήλ εἶναι οἱ δημοσιευμένες ἀπό τόν Τιμόθεο Βενέρη, ἔνθ’ ἀνωτ., σ. 247 καί 250, μέ τίς ὁποῖες ζητεῖται ἀπό τούς ὑπερασπιστές τοῦ Μοναστηριοῦ ἡ βοήθεια τοῦ Πάνου Κορωναίου.

[3] Γιά τόν Δημήτριο Γ. Καλομενόπουλο βλ. ἐφημ. «Ἀρκάδιον», φ. 4/20-10-1884.

[4] Γιά τόν Γεώργιο Σκουλούδη βλ. Τιμοθέου Μ. Βενέρη ἔνθ. ἀνωτ., σ. 207.

[5] Μετόχι τῆς Μονῆς Ἀρκαδίου.

[6] Πρόκειται πιθανότατα γιά τόν μοναχό Γλυκέριο Γουλιελμάκη, πού διασώθηκε ἀπό τήν καταστροφή τοῦ Ἀρκαδίου καί στήν ἀφήγηση τοῦ ὁποίου στήριξε μεγάλο μέρος τοῦ βιβλίου του ὁ Τιμόθεος Βενέρης.