ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ ΚΡΗΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

Γιάννη Μαθιουδάκη

ΚΡΗΤΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

Ο Γιάννης Εμμ. Μαθιουδάκης είναι γνωστός ως ένας ήρωας της Εθνικής Αντίστασης που βρήκε τραγικό θάνατο στις 31 Μάρτη 1944, εγκλωβισμένος στη σπηλιά  «Κιουμπρά» στην περιοχή του χωριού Μέση. Εκείνο που δεν είναι ευρύτερα γνωστό είναι πως ο Γιάννης Μαθιουδάκης ήταν ένας εξαίρετος φιλόλογος με αξιόλογες λογοτεχνικές επιδόσεις. Αυτή η πτυχή της προσωπικότητάς του αποκαλύπτεται με την έκδοση του βιβλίου του Κρητικά Διηγήματα και Λόγοι-Άρθρα-Αλληλογραφία, που κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες.

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται 19 διηγήματα με τους τίτλους: «Ο γάμος της Ζαχαρένιας», Το θύμιασμα», «Ο καπετάν Στελιανός», «Ο μπάρμπα Μανούσος»,  «Ο Σκολινός», «Ο Ήλιος», «Η Λαβύρινθος,», «Ο Γιώργης τ’ Ανυφαντή», «Η Μαρία», «Ο Πραματευτής», «Πολλά ψωμιά», «Είναι το παιδί της», «Το σπερνό των Χριστουγέννων», «Ο Μαυρούλιος», «Το γέλι», «Ανήμερα τω Χριστουγέννω», «Η Αποσπερίδα», «Για το χατήρι τση» και «Ο ταχυδρόμος». Από τα παραπάνω διηγήματα  δώδεκα δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά του μεσοπολέμου και τα υπόλοιπα επτά κατά πάσα πιθανότητα δημοσιεύονται για πρώτη φορά.

Όπως μαρτυρεί και ο τίτλος «Κρητικά Διηγήματα» πρόκειται για ηθογραφικές ιστορίες του χωριού. Η γλώσσα του αφηγητή είναι στρωτή δημοτική διανθισμένη με κρητικούς ιδιωματισμούς ενώ η γλώσσα των διαλόγων είναι σε αμιγώς κρητική διάλεκτο.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου δημοσιεύονται τέσσερις αδημοσίευτοι λόγοι που εκφωνήθηκαν στη Νάξο την περίοδο 1931-1933 όταν υπηρετούσε ως νεοδιόριστος καθηγητής στο εκεί  Γυμνάσιο. Οι τρεις πρώτοι είναι πανηγυρικοί για την 25^η Μαρτίου και ο τέταρτος είναι για τον Αδαμάντιο Κοραή. Στην ίδια ενότητα δημοσιεύεται άρθρο του που πρωτοδημοσιεύθηκε στη χανιώτικη εφημερίδα Βήμα του Λαού με τον τίτλο «Θερμοπύλες και οι νέοι Δημάρατοι» στις 2 Μαΐου 1941, δηλαδή παραμονές της Μάχης της Κρήτης. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό άρθρο όπου υμνείται ο πατριωτισμός και γενναιότητα του Έλληνα, που μάχεται πάντοτε με αριθμητικά υπέρτερους εχθρούς κατά το παράδειγμα του Λεωνίδα. Στο ίδιο άρθρο στην ουσία προφητεύει το δικό του τέλος γράφοντας: …Έτσι είμαστε εμείς. Τους λίγους τους περιφρονούμε, μόνο με πολλαπλάσιο εχθρό καταδεχόμαστε ν’ ανοίξουμε πόλεμο. Το πώς θα πέσομε στο ύστερο το ξέρομε. Κανένας δεν είπε ποτέ όχι. Θα πέφταμε, βέβαιο είναι, δεν το ’χουμε παράπονο. Τιμή μας το ’χουμε να πεθάνουμε ως τον τελευταίο. Τα κορμιά μας θα δώσουνε λίγο αίμα στο δέντρο της Λευτεριάς που το χρειάζεται να ριζώση και να μεγαλώση…

Το βιβλίο κλείνει με τρία παραρτήματα. Στο πρώτο δημοσιεύονται επιστολές από και προς τον Γιάννη Μαθιουδάκη. Στο δεύτερο καταχωρούνται νεκρολογίες, επιμνημόσυνα κείμενα και ομιλίες για τον Γιάννη Μαθιουδάκη και στο τρίτο παρατίθεται φωτογραφικό υλικό με στιγμιότυπα από τη ζωή του και ντοκουμέντα από τις σπουδές του.

Η σύζυγος του Ελένη και ο γιος του Μανώλης, γνωστός δημοσιογράφος και μέχρι πρόσφατα πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, έθεσαν όλο το παραπάνω υλικό στη διάθεση του Στέργιου Μανουρά, ο οποίος το επιμελήθηκε και το οργάνωσε έτσι ώστε να προκύψει ένα θαυμάσιο βιβλίο. Την έκδοση πραγματοποίησαν τα Ρεθεμνιώτικα Νέα αναλαμβάνοντας ευγενώς το σχετικό κόστος.

Γιάννης Ζ. Παπιομύτογλου

*Δημοσιεύθηκε στα Ρ.Ν. της 25-8-2005